Casting – czyli sztuka odlewania biżuterii
Casting, czyli odlewanie jest procesem znanym od tysięcy lat. Piszę o nim w angielskiej formie, gdyż w świecie rzemieślniczym jest to najczęściej stosowana nazwa. W tym poście dowiesz się, czym jest casting, a także co będzie Ci niezbędne do rozpoczęcia przygody z odlewaniem biżuterii i jak tę przygodę zacząć.
Casting – co to jest?
Casting to proces produkcyjny, w którym płynny materiał (na przykład metal) wlewany jest do formy. Wnętrze formy ma wydrążoną wnękę o pożądanym kształcie. Następnie materiał zastyga we wnętrzu formy i w ten sposób powstaje odlew. Odlewy są zazwyczaj wyciągane z formy poprzez jej otworzenie lub rozłamanie.
Technika ta jest najczęściej wykorzystywana do wykonania skomplikowanych kształtów w stosunkowo szybki i łatwy sposób. Wykorzystuje się ją w wielu zakładach produkcyjnych do tworzenia bardzo niewielkich elementów z dużą ilością szczegółów, ale i dużych prostych form. Wykorzystywanie castingu pozwala na stałe otrzymywanie identycznych produktów i minimalizuje błędy wynikające z niedoskonałości ludzkich.
Historia castingu
W przeszłości odlewy metalowe były używane do tworzenia broni, narzędzi i przedmiotów o znaczeniu religijnym. Pierwsze odlewy prawdopodobnie powstały w Azji Południowej, która obejmuje Chiny, Indie, Pakistan i inne kraje. Tradycje i wierzenia tych ludów w dużej mierze opierały się na posągach i odlewach relikwii. Elementy te tworzono ze stopu miedzi z ołowiem.
Początki metalurgii zakładały produkcję jedno lub dwuczęściowych form z ceramiki albo kamienia. Co prawda odnaleziono dowody na wykorzystanie wosku w odlewnictwie starożytnym, jednakże nie był to proces rozpowszechniony, ani popularny. Technikę tę nazywano odlewaniem z utraconego wosku i prawdopodobnie pierwszy raz wykorzystano ją osiem tysięcy lat temu.
Początki odlewnictwa w Indiach
Indie uznawane są za jedną z pierwszych cywilizacji, które wykorzystywały metodę odlewania do masowej produkcji monet. Mniej więcej w połowie pierwszego tysiąclecia przed naszą erą do tworzenia monet używano srebra, które z biegiem lat zastąpiono stopem miedzi. Wówczas wprowadzono wieloczęściową formę szablonu monet, którą można było układać w stosy. Odlew umożliwiał lanie stopionego metalu w środek formy, dzięki czemu jednocześnie produkowano aż sto monet. Taka ilość może wydawać się niewielka, w dobie masowej produkcji wszystkiego, co znamy. Jednakże w tamtych czasach było to niezwykłe odkrycie usprawniające produkcję pieniądza.
Odlewanie dużych przedmiotów
Przez tysiące lat Azjaci produkowali duże odlewy przedstawiające władców i bogów. Jednakże na przełomie XVIII i XIX wieku w Turcji rozpoczęto niezwykły proces odlewniczy. Casting wykorzystano do produkcji bardzo niebezpiecznej broni – armat i kul armatnich. Tworzenie tak skomplikowanych narzędzi wymagało użycia konwencjonalnej formy odlewniczej i glinianego rdzenia, który wyłamywano.
W czasach rewolucji przemysłowej znacząco rozwinęły się technologie każdej dziedziny. Biżuteria nie pozostała obojętna, wraz z usprawnieniem procesów jubilerskich, zaczęto jeszcze chętniej korzystać z form odlewniczych. Dziś większość biżuterii sprzedawanej na całym świecie wykonywana jest dzięki odlewom.
Materiały niezbędne do odlewania
Wosk modelarski
Wosk jest niezbędny do wyrzeźbienia modelu, na podstawie którego powstanie forma do odlewania. Pamiętaj, że tworząc taki model, powinnaś poświęcić mu tyle czasu, ile tylko trzeba. Praca w niego włożona zdeterminuje wygląd każdego kolejnego odlewu. Jest to więc pierwszy i decydujący dla całego projektu etap.
Metal do odlewania
Niezbędny do stworzenia biżuterii będzie metal, z którego odlejesz swoje dzieła. Możesz wybrać dowolny materiał od miedzi, przez srebro i złoto aż do platyny. Na początek wybrałabym tańsze materiały, chociaż nawet jeżeli pierwsze projekty nie spełnią twoich oczekiwań, zawsze będziesz mogła ponownie przetopić surowce.
Narzędzia
Potrzebne będą Ci też narzędzia takie jak kolby, gumowa miska do mieszania i gumowa podstawa, a także komora próżniowa. Z pewnością przydadzą się też, choć podstawowe sprzęty rzeźbiarskie, do tworzenia woskowych modeli.
Do niezbędnych narzędzi zaliczymy też sprzęt ochronny w postaci skórzanych rękawic i okularów ochronnych. Przyda się również mały palnik, wiadro z wodą, mały okrągły tygiel do wirówki i oczywiście piec do wypalania.
Jeżeli robisz takie zakupy po raz pierwszy, najlepiej odezwać się do obsługi klienta w sklepie internetowym lub stacjonarnym. Sprzedawca z pewnością doradzi Ci, jakich konkretnie potrzebujesz przedmiotów, aby dobrze zacząć przygodę z odlewnictwem. W końcu nawet podstawowy sprzęt do odlewnictwa jest całkiem sporą inwestycją.
Jak odlewać biżuterię metodą próżniową
Pierwszym, krokiem jest przygotowanie wszystkich potrzebnych materiałów i sprzętów. Co więcej, koniecznie pomyśl o przygotowaniu swojej przestrzeni tak, aby było bezpiecznie. W każdej pracy z ogniem warto pamiętać o posiadaniu gaśnicy pod ręką i sprzęcie ochronnym.
Następnym krokiem jest przymocowanie zważonego modelu do podstawki. Na podstawie wagi modelu zmieszaj proszek inwestycyjny z wodą aż do uzyskania gładkiej masy. Otrzymaną mieszankę umieść na 30 sekund w komorze próżniowej, a następnie ostrożnie wlej ją do kolby.
Kolbę umieść w piecu, aby usunąć z niej wosk i przygotuj ją do odlewania. Pamiętaj o środkach bezpieczeństwa przy dotykaniu bardzo gorących przedmiotów! Kolejnym krokiem jest rozpuszczenie metalu w tyglu za pomocą palnika, dobrze jest od czasu do czasu zamieszać metal. Po całkowitym stopieniu metalu wlej go do swojej kolby i poczekaj, aż nieco ostygnie i przestanie świecić na czerwono. Następnie podnieś kolbę szczypcami i zanurz ją w wiadrze z wodą aż do ustania bulgotania.
Następnie zeskrob miękką masę z kolby i wyciągnij z niej gotowy odlew. Nie jest to jednak produkt ostateczny. Od otrzymanego odlewu należy odciąć wszelkie zbędne pozostałości metali, zeszlifować ostre krawędzie, oraz wypolerować biżuterię na wysoki połysk!
Istnieje oczywiście wiele różnych sposobów odlewania. Zaliczamy do nich olewanie w wosku, w piasku, środkowe, szklane i wiele innych. Wydaje się jednak, że metoda próżniowa należy do często wykorzystywanych w zdobnictwie. Mam nadzieję, że ten post choć trochę przybliżył Ci trudną sztukę odlewnictwa.
Poznaj więcej zakątków świata biżuterii z manzuko.com
Zostaw komentarz