Biżuteria Retro – kreatywność w trudnych czasach

Lata 50 - Biżuteria retro

Druga Wojna światowa zmieniła cały Świat. Miliony ludzi straciło zdrowie, czas, dobytek, a nawet życie. Wiele zasobów zostało wyczerpanych. Co więcej, role w społeczeństwie uległy radykalnej zmianie. Biżuteria retro znacząco różniła się od tej z epoki Art Deco. Kobiety zyskały nową i silniejszą pozycję społeczną, a wraz z nią, nowe obowiązki. Lekka i frywolna moda została zastąpiona praktycznym krawiectwem. Ubrania były skromne i praktyczne, podkreślały szczupłe talie i kobiecość w sposób minimalistyczny. Prostsze ubrania wymagały mocniejszej, bardziej wyrazistej biżuterii i właśnie z tej potrzeby wyrosła biżuteria w stylu retro. 

Czym określamy retro?

Uściślić należy, do jakiego rozumienia słowa retro odnosi się ten artykuł. Termin ten wykorzystywany jest bowiem w dwóch aspektach. Pierwszym z nich jest rozumienie retro jako okresu lat 50. ubiegłego wieku. Właśnie w takim kontekście będę go dzisiaj opisywać. Jednakże należy pamiętać, że zwrot ten często jest stosowany jako synonim słów takich jak staromodny, czy klasyczny. Mówiąc retro, czy vintage często potocznie myślimy o ubraniach, biżuterii, lub stylu pochodzącym z XX wieku. Jednakże dziś, skupimy się na biżuterii retro lat 50.

Biżuteria retro i jej materiały

Wojna spowodowała, że naprawdę garstka szczęśliwców mogła pozwolić sobie na ozdoby wykonane z naturalnych surowców szlachetnych. Nie tylko z powodu braku dostępu do złota, czy kamieni szlachetnych, ale i z niedostatku wykwalifikowanych mistrzów jubilerstwa. Wszak tworzeniem biżuterii zajmowali się często mężczyźni, którzy w czasach wojny musieli iść na front. 

Tam, gdzie projekty wymagały dużych i kolorowych kamieni, chętnie sięgano po minerały syntetyczne. Modne stało się również wykorzystywanie kamieni ozdobnych takich jak ametysty, cytryny, peridoty, turmaliny, akwamaryny i topazy. Kamienie drogie i szlachetne takie jak diamenty, czy rubiny najczęściej umieszczano w oprawach pave. Był to najlepszy sposób na wykorzystanie tych minerałów, zwłaszcza że dostępne były one w niewielkich rozmiarach. 

Niezwykle popularna stała się biżuteria sztuczna, a także drewniana. Do powszechnie stosowanych surowców zaliczymy drewno, emalię, plastik, szkło i wspominane już kamienie syntetyczne. Platyna wykorzystywana była w działaniach wojennych, w zdobnictwie zastąpioną ją więc palladem. Ponadto bardzo często sięgano po zestawienie srebra i emalii, dzięki czemu tworzono jasne, odważne i ekonomiczne w wykonaniu projekty. 

Złoto było nadal modnym i pożądanym surowcem. Musiało być jednak wykorzystywane niezwykle oszczędnie. Popularne więc stały się praktyki pokrywania warstwą złota tańszych materiałów, na przykład srebra, lub mosiądzu. Dzięki temu jubiler mógł stworzyć więcej biżuterii w kolorze złota, a klienci mogli sobie na nią pozwolić. Modne masywne łańcuchy przypominające węże wymagały dużej ilości metalu, jednakże dzięki technikom złocenia, nie wymagały wiele surowca szlachetnego. 

Biżuteria Retro

Popularne motywy w biżuterii retro

W okresie wojennym popularnymi motywami były symbole patriotyczne. Oczywiście, część z nich była zupełnie unikatowa dla danego kraju. W Polsce do motywów patriotycznych bezsprzecznie zaliczymy Orła, czy symbol Polski Walczącej. Jednakże niektóre symbole miały uniwersalne i międzynarodowe znaczenie. Jednym z nich był słynny “Ptak w klatce” wyeksponowany w paryskiej witrynie Cartiera. Stanowił on symbol buntu wobec niemieckiej okupacji i budził emocje nie tylko u Francuzów. Aby uczcić wyzwolenie, Cartier stworzył nowy wisiorek nazwany “ptak przy drzwiach swojej klatki”. Popularne były również żołnierskie przypinki z motywami regionalnymi. 

Wszechobecny sentymentalizm rozszerzył się na medaliony i żetony miłosne. Zwierzęta, kokardki i kwiaty były bardzo popularnymi metodami. Nic dziwnego, łączyły się one z nigdy niegasnącą potrzebą piękna w naszym życiu.  Co ciekawe, nie tylko Cartier tworzył biżuterię z motywem ptaków. Jubilerowie tacy jak Mauboussin, Van Cleef & Arpels, czy Mellerio i Sterle chętnie wykorzystywali te symbole wolności. Tworzono realistyczne lub baśniowe ptaki zdobione kamieniami, szkłem i emalią. Innym często spotykanym w biżuterii retro motywem były koty. Kultowa pantera Cartiera przybierała różne formy i cieszyła się dużą popularnością. 

Często kopiowanym designem była broszka “Ballerina” wykonana oryginalnie w firmie Van Cleef & Arpels. Szybko powstały podobne kreacje przedstawiające cyganów i inne postacie w jasnych, wysadzanych kamieniami kostiumach. 

Innowacyjny design 

Biżuteria o różnym zastosowaniu była niezwykle modna. Jej wielofunkcyjność pozwalała w pełni wykorzystywać ograniczone przez wojnę i biedę zasoby. Najczęściej spotykano bransoletki, które z łatwością można było przekształcić w naszyjniki. Sprytniejsze projekty pozwalały na noszenie kolczyków jako broszek. Co więcej, niektóre broszki z klipsami były projektowane tak, aby można je było przymocować do bransoletek, naszyjników, a nawet spinek do włosów!

Nowością był również system osadzania kamieni. Przodowała tu marka Van Cleef & Arpels. Ich znakiem rozpoznawczym była niemal niewidoczna oprawa kamienia, wykonywana niezwykle skrupulatnie. Aby projekt był trwały, każdy kamień musiał być przycięty niezwykle dokładnie i precyzyjnie osadzony w swoim przypisanym miejscu. 

Biżuteria retro- po czym ją rozpoznać

Pierścionki w stylu retro

Pierścionki w modzie retro były zdecydowane, duże i odważne. Masywne prostokątne kamienie konkurowały z ułożonymi w kwiatowe główki kamykami. Najpopularniejszymi na palcach kamieniami były cytryny i akwamaryny.  Niemal wszystkie pierścionki tej ery odznaczały się wielkimi, jaskrawymi klejnotami.  

Kolczyki w stylu retro

Ozdoby uszu, nawet jeżeli były masywne, noszono blisko ucha. W modzie były nie tylko kolczyki, ale i klipsy, które często można było przemienić w broszki. Najczęściej ozdabiane były szlifowanymi kamieniami szlachetnymi, jednakże tańsze wersje zawierały kamienie ozdobne, lub połączenie metalu i emalii. Oprócz abstrakcyjnych i kwiatowych wzorów, na uszach często pojawiał się motyw wstążki. 

Broszki w stylu retro

Wstążki, koronki i tkaniny bardzo często pojawiały się w broszkach. Co więcej, popularne były postaci wzorowane na wyżej wspomnianych Balerinach, ptaki i inne zwierzęta, a także rośliny. Fantazyjne wzory zawierały w sobie połączenie różnych metali, kamieni szlachetnych i ozdobnych oraz materiały sztuczne. Mistrzowie tworzący te ozdoby popisywali się swoimi umiejętnościami wprowadzając do swoich projektów elementy ruchu. 

Bransoletki w stylu retro

Bransoletki retro pasowały do odważnego trendu w biżuterii. Zazwyczaj były grube lub szerokie. Bransoletki przypominające plaster miodu były popularniejsze niż kiedykolwiek. Co więcej, w modzie były złote bransoletki, które kształtem przypominały łańcuchy rowerowe, rury gazowe, albo zwoje. Oprócz tego niezwykle pożądane były bransoletki przypominające wysadzane kamieniami kajdany. Często im szersza bransoleta i im większe były kamienie, tym lepiej.  

Naszyjniki w stylu retro

Styl naszyjników przypominał bransoletki. Często widać było projekty przypominające rury gazowe, czy łańcuchy. Popularne były naszyjniki wielofunkcyjne, które można było przerobić na bransoletkę, lub dowolnie odpinać i dopinać broszki jako elementy ozdobne. 

Inne akcesoria w stylu retro

Moda retro nie obejmowała jedynie ubrań i biżuterii. Przedmiotami ozdobnymi były też papierośnice, szminki, zapalniczki, czy opakowania na puder. Niedobór metali szlachetnych spowodował wzrost kreatywności w wykorzystaniu innych surowców. Stopy metali nieszlachetnych grawerowano, przebijano, emaliowano i wysadzano kamieniami. Dzięki temu osiągano elegancki wygląd za znacznie niższą cenę. 

Podobał Ci się artykuł? Poznaj więcej sekretów biżuterii z manzuko:

You Might Also Like

Zostaw komentarz