Rzemień – historia i produkcja
Rzemień jest jednym z najpopularniejszych półfabrykatów występujących współcześnie. Historia jego wyrobu liczy tysiące lat, a obecnie można wyróżnić niemal tak samo wiele rodzajów tego materiału. Większość z nas sięga po rzemień w bardziej tradycyjnej, skórzanej odsłonie, jako ozdobę torebek, czy też jako element odzieży. Rzemień to wszędobylski materiał, co nie powinno dziwić nikogo- jest to jeden z najpopularniejszych półfabrykatów. Można go wykorzystać do tworzenia biżuterii damskiej i męskiej w niemal każdym stylu. Ponadto doskonale nadaje się do tworzenia dodatków do obuwia, torebek, czy ubrań. Jakby tego było mało, rzemień można też wykorzystać jako surowiec tworzenia dekoracji w domu.
Rzemień w historii
Starożytność
Pierwsze rzemienie to odpowiednio wyprawiona i wysuszona skóra zwierzęca cięta w postaci pasków różnej szerokości. Cechowały się znaczną wytrzymałością mechaniczną. Od wieków stosowano je do najróżniejszych rzeczy. Służyły one do tworzenia prostych naszyjników, na których zawieszano najczęściej kamienie ozdobne i szlachetne. Takie wisiorki często pełniły funkcje amuletów i miały chronić przed siłami zła, gniewem bogów, czy chorobami. Dodatkowo rzemień pełnił inną funkcję dekoracyjną, gdyż używany był przez kobiety już w starożytności do wiązania włosów. Szczególnie popularne było to w basenie Morza Śródziemnego i w krajach skandynawskich.
Co więcej, do dziś znany fason sandałów- „rzymianki” wywodzi się ze starożytnej Italii. To właśnie tam obuwie zaczęto wiązać za pomocą rzemieni, a moda na nie przetrwała do dzisiaj. Rzemień nie służył wyłącznie do wiązania butów. Spajano nim wiele tobołków, materiałów i niemal wszystko, co spojenia wymagało. Był materiałem bardziej dostępnym od sznurka, dzięki czemu był wówczas niezwykle popularny.
(Niezbyt) romantyczna odsłona rzemienia
Rzemień obecny był w starożytnych w wielu aspektach życia codziennego. Nic więc dziwnego, że znalazł swoje zastosowanie w obrzędach religijnych. W starożytnym Rzymie w nocy z 14 na 15 obchodzono Luperkalia. Pierwotnie było to święto faunów, którzy chronili pasterzy przed wilkami, jednakże z czasem stało się świętem płodności. Podczas Luperkaliów Rzymianie składali ofiary ze zwierząt, a kapłani zwani Luperkami przywdziewali skóry kozłów ofiarnych. Następnie obiegali wzgórza Palatynu, gdzie odbywało się święto. Podczas biegu uderzali oni przechodniów, głównie kobiety rzemieniami ze skór zwierząt ofiarowanych bogom. Wierzono, że uderzane rzemieniem osoby szybciej doczekają się potomstwa, które będzie zdrowe.
Co więcej, starożytne Luperkalia to święto, które dało początek współczesnym Walentynkom. Jak wiadomo, kościół katolicki miał w zwyczaju przeistaczać pogańskie święta w święta chrześcijańskie, tak by zerwać z grzeszną tradycją, a jednocześnie dać ludziom coś w zamian. Tak więc dzisiejsze międzynarodowe święto zakochanych wywodzi się z obchodów dnia płodności, podczas którego można było oberwać rzemieniem!
Rzemień w średniowieczu
Średniowiecze to czasy, gdy pleciono więcej sznurków i tkano znacznie więcej materiałów niż w starożytności. Rzemień to jednak materiał bardzo wytrzymały, w związku z czym nadal doskonale sprawdzał się w surowych warunkach średniowiecza. Według znalezisk archeologicznych w XI wieku nadal używano rzemieni jako materiałów do wiązania butów. Prawdopodobnie służyły też do spajania elementów zbroi, na przykład do wiązania napierśników. Co więcej, rzemienie nadal służyły do wieszania ozdób, co widzimy w znaleziskach krajów nordyckich. Był również praktycznym narzędziem do mocowania noży do pasów, czy wiązania odzieży.
Produkcja rzemieni kiedyś i dziś
Garbarstwo średniowiecza
Przez setki lat rzemienie wykonywane były wykonywane jedynie ze skóry. W średniowieczu skórę zwierzęcia myto, a następnie układano ją na koźle garbarskim. Tam oczyszczano ją z wszelkich pozostałości i zanieczyszczeń, przez nie produkt byłby znacznie niższej jakości. Następnie skórę ługowano w wapnie, popiele i roztworze soli- dzięki temu łatwiej było ją oczyścić z sierści. Następnie przechowywano surowiec w pyle z kory dębowej. Etap ten powtarzano wielokrotnie i mógł trwać od dwóch tygodni do kilku miesięcy. W ten sposób nadawano skórze odpowiednią gładkość, miękkość czy barwę. W tym samym czasie garbowana w garbnikach (barwnikach roślinnych), np. w roztworze krzewu sumaka octowca. Wymoczone skóry były rozpinane na ramach lub ścianach do wyschnięcia. Ostatni etap pracy było wygniatanie i natłuszczanie skór, używając żywicy lub dziegciu. W ten sposób tworzona skóra miała odpowiedni kolor i miękkość. Tak przygotowana skóra była cięta na pasy różnej długości, które tworzyły średniowieczne rzemienie.
Tworzenie rzemieni dzisiaj
Współcześnie wyróżniamy znacznie więcej rzemieni. Są te ze skóry naturalnej, jak i sztucznej. Popularne w rękodzielnictwie są rzemienie zamszowe z uwagi na ich niezwykłą miękkość. Szczególnie chętnie sięgamy po zamsz syntetyczny, który jest przyjazny zwierzętom. Wykonuje się go z poliestrowej mikrofibry, która jest wpleciona w cienką, lecz wytrzymałą tkaninę z tworzywa sztucznego. W ten sposób otrzymujemy produkt wytrzymalszy od tradycyjnego zamszu, który w dodatku jest przyjaźniejszy czworonogom.
Tworzenie syntetycznej skóry i zamszu pozwala na uzyskanie dowolnych kolorów rzemienia, jak i umożliwia swobodniejszą manipulację. Dzięki temu powstają rzemienie brokatowe, nabijane ćwiekami i kryształkami, o których średniowieczne damy nawet nie marzyły! Ta różnorodność sprawia, że coraz więcej rzemieślników sięga po te produkty.
Nowością w świecie rzemienia są rzemienie szyte i klejone. Mają one stosunkowo niewiele wspólnego ze swoim starożytnym pierwowzorem, jednakże umożliwiają pełną swobodę twórczą. Rzemienie te obszywane są skórą syntetyczną, zamszem i wszelkiego rodzaju tkaninami. Znaleźć można bogactwo faktur, wzory przypominające fantazyjne skóry zwierząt, czy futurystyczne, metaliczne materiały.
Rzemień to półfabrykat, który wykorzystać można w większości technik i stylów biżuterii. Rzemienie plecione i skórzane są idealne do tworzenia męskich dodatków. Kwiatowe lub błyszczące rzemienie są jednymi z najbardziej delikatnych dodatków. Różnorodność ta jednoczy twórców rękodzieła w sympatii do tych półfabrykatów od wielu lat. Nie bój się sięgnąć po nowe, nieodkryte rodzaje rzemienia, które niechybnie zainspirują Cię do tworzenia rzeczy pięknych.
Dowiedz się więcej o biżuterii i półfabrykatach z manzuko:
Zostaw komentarz