ABC Technik biżuteryjnych: Beading — technika dla cierpliwych

Beading to popularna technika tworzenia biżuterii, której nazwa pochodzi z języka angielskiego i dosłownie możemy ją przetłumaczyć jako „koralikowanie”. Sztuka ta ma korzenie sięgające tysiące lat wstecz. Obecnie wykorzystywana jest na całym świecie do tworzenia zarówno tradycyjnych, jak i nowoczesnych ozdób. W tym poście poznasz nieco historii tej techniki, a także ściegi i półfabrykaty w niej wykorzystywane.

Co to jest beading?

Beading to technika, w której wykorzystuje się bardzo drobne, zazwyczaj szklane koraliki, nici i igły do tworzenia ozdób. Najczęściej kojarzy się nam z wytwarzaniem biżuterii, jednakże służyć może do dekorowania ubrań, tworzenia ozdób domowych, a nawet zabawek dla dzieci. 

Wśród rękodzielników istnieje spór dotyczący tego, co dokładnie zawiera się w beadingu. Jedni uważają, że to konkretna, oddzielna technika, inni, że zaliczyć do niej możemy każdy rodzaj rzemiosła wykorzystujący malutkie koraliki. Według mnie znacznie łatwiej jest go postrzegać jako kompletnie oddzielną technikę, ale nie upierałabym się przy tym przesadnie.

Historia techniki  

Pierwsza znana nam biżuteria tworzona była z koralików z kości, muszli i kamieni. Z czasem doskonalono techniki tworzenia koralików, stawały się one coraz bardziej barwne, ich kształty i rozmiary były mocno zróżnicowane. Szklane koraliki zaczęto produkować około XVI wieku p.n.e. w Egipcie, a później w Indiach, Chinach i Europie. Służyły one bardzo często do zdobienia szat, tradycyjnych i odświętnych strojów, a także ozdób domowych. 

Handel z rdzennymi mieszkańcami Ameryki sprawił, że w połowie XIX wieku zyskali oni dostęp do szklanych, kolorowych koralików, które w dużej mierze zastąpiły naturalne materiały. Dziś niezwykle popularne są wielobarwne wzory na tradycyjnych strojach natywnych mieszkańców Ameryki Północnej.

Kolorowe koraliki są także kojarzone z dziełami kenijskich Masajów. Od setek lat wytwarzają oni koraliki z mosiądzu, miedzi, gliny i drewna, a później i ze szkła. Tworzą znane na całym świecie skomplikowane, wielobarwne i niezwykle czasochłonne ozdoby, które bezsprzecznie są ważnym elementem kultury. 

Widzimy więc, że tkanie koralików ma bogatą historię, której przykłady znajdziemy na każdym zakątku globu. Te tradycje, różnorodne wzory i materiały do dziś są powszechnie wykorzystywane. Ich użycie wyszło poza tradycję i wkroczyło do trendów na ulicach i wybiegach mody.

Beading — co jest potrzebne?

Koraliki 

Zapewne nie będzie dla Ciebie zaskoczeniem, że potrzebować będziesz koralików. Podstawą będą malutkie, szklane koraliki w wielu kolorach. Najlepsze pod względem jakości wykonania, jednakowej wielkości i odporności na ścieranie są oczywiście koraliki miyuki i toho. Są one jednak dość drogie, dlatego, jeżeli nie masz pewności, czy beading jest dla Ciebie, sięgnij po ich tańsze odpowiedniki. Oczywiście musisz spodziewać się, że nie będą one aż tak jednakowe, co przy bardzo symetrycznych projektach będzie widoczne. Jednakże na sam początek warto je wybrać, aby uniknąć inwestowania w hobby, które nie jest dla Ciebie.

Nici

W omawianej w tym poście technice najczęściej wykorzystujemy nici lub cienkie żyłki. Im cieńsza nić, tym bardziej elastyczna będzie praca. Analogicznie grubsze żyłki to świetna podstawa do tworzenia sztywniejszych prac. Zawsze warto upewnić się, że wybierane przez nas nici, igły i żyłki są wystarczająco cienkie, aby zmieścić się w otworze koralików tyle razy ile wymaga od tego projekt. 

W naszym sklepie internetowym znajdziesz nici marki toho i miyuki, które ponownie odznaczają się niezwykłą jakością. W ofercie są też grubsze nici, w tym tęczowe i metalizowane. Co ważne, nici do beadingu występują w różnych kolorach. Jeżeli pracujesz z przezroczystymi koralikami, warto dobrać do nich odpowiedni kolor nici, tak aby całość projektu ładnie współgrała.

Igły, narzędzia i inne półfabrykaty

W beadingu możesz korzystać z klasycznych nici krawieckich, cienkich nici miyuki, a nawet długich i osobliwych nici Big eye. Ich grubość, długość i giętkość, a także wielkość oczka powinnaś dostosować do koralików, nici lub żyłki i rodzaju projektu, jaki wykonujesz.

Przydadzą się także narzędzia, przede wszystkim ostre i wygodne nożyczki. Szczypce płaskie i wielofunkcyjne także mogą okazać się bardzo potrzebne. W niektórych projektach będziesz potrzebować kleju. Ważne, aby był on mocny, przezroczysty i najlepiej szybkoschnący. Od lat polecamy w biżuterii klej F 6000, a jego alternatywną może być UHU lub Patex.

Kolejny produkt, który może ułatwić twoje beadingowe przygody to tacki na koraliki. Umożliwiają one kontrolowane wysypanie półfabrykatów, ich dowolne przestawianie i układanie. Ich trójkątny kształt świetnie nadaje się do ponownego przesypywania koralików do woreczków lub pojemniczków.  

W zależności od wykonywanej przez Ciebie pracy możesz szukać także zapięć, kółek montażowych, łączników, a także wszelakich końcówek. Co więcej, bardziej oswojeni z tą sztuką rękodzielnicy chętnie mieszają tradycyjne dla beadingu koraliki z innymi materiałami, kształtami i fakturami koralików. Popularnością cieszą się drobne perełki, małe drewniane koraliki, złote przekładki i malutkie kryształki.

Ściegi w beadingu 

Ścieg to sposób, w jaki układa się nić i koraliki w danej pracy. Różne rodzaje ściegów dają odmienne efekty wizualne, a ich angielskie nazwy niemal nigdy nie są tłumaczone, dlatego pozostaniemy przy ich oryginalnym nazewnictwie.

Peyote

Najpowszechniejszym ściegiem jest peyote, który wywodzi się z czasów starożytnego Egiptu, ale napotkamy go także w sztuce rdzennych Amerykanów. Możemy go podzielić na peyote parzysty i nieparzysty. W ściegu tym nitka przebiega poziomo przez koraliki. Każdy z nich przesunięty jest w pionie o pół koralika. Parzystość ściegu określa ilość pionowych kolumn. Nieparzysty ścieg jest nieco trudniejszy do opanowania, ponieważ wymaga przeplatania koralików, aby zmienić położenie igły. 

Brick

Brick to z języka angielskiego cegła, co dość trafnie opisuje ten ścieg, gdyż przypomina on wyglądem ceglany murek.
Podobnie jak w peyote, każdy koralik jest przesunięty wobec następnego o pół długości koralika. Brick różni się od peyote tym, że nić biegnie pionowo przez koraliki, a nie poziomo. Co ciekawe, w każdym kolejnym rzędzie ilość koralików jest zredukowana o jeden, przez co w tradycyjnym ściegu dochodzimy do wzorów trójkątów, jednakże jest możliwe poprowadzenie go w każdy upragniony przez Ciebie kształt. 

RAW

RAW to skrót od Right Angle Weave i oznacza ścieg pod kątem prostym. To dość trudny, otwarty ścieg, gdzie każdy koralik ustawiony jest pod kątem prostym do swoich sąsiadów. Najczęściej wykorzystujemy tu dwie igły na każdej stronie nici, jednakże nowoczesne podejście wymaga użycia zaledwie jednej. Wykorzystuje się go do tworzenia prac płaskich i trójwymiarowych. Często jest on nieco modyfikowany, ze względu na dość spore szczeliny, które występują między poszczególnymi koralikami.

Ndebele Herringbone

Uważa się, że ścieg ten pochodzi z plemienia Ndebele z południowej Afryki. Herringbone to dosłownie ość śledzia, jednakże popularnie tłumaczymy ten ścieg jako jodełkowy. Obie te nazwy odnoszą się do kształtu, jaki przyjmują koraliki w tej odmianie beadingu. Koraliki są pochylone ku sobie lub przeciw sobie naprzemiennie, co daje efekt jodełki. Prace wykonane tym ściegiem mogą wyglądać kompletnie nieporównywalnie zaledwie po zmianie koloru koralików. Z pewnością jest to efektowny, lecz nie najprostszy ścieg.

Square i Ladder

Ścieg ladder, czyli drabinowy to absolutna podstawa beadingu. Może posłużyć do tworzenia długich pasm koralików.

Tradycyjnie wykorzystujemy go jako pierwszy, bazowy rząd w pracy ze ściegiem brick. Ladder i Square to dwa proste wizualnie ściegi, w których koraliki są równo ułożone w pionie i poziomie. Często są one pomijane, jednakże ze względu na ich uniwersalne wykorzystanie, warto o nich pamiętać.

Zdjęcia ściegów wykonał: Chris Franchetti Michaels

Spodobał Ci się ten artykuł? Sprawdź, co myślisz o kolejnym 

• Naucz się wyceniać swoje rękodzieło
• Zainspiruj się biżuterią wiktoriańską
• Odkryj historię ceramiki 
• Poznaj zasady łączenia barw w biżuterii