Cytryn – jesienny kamień słońca ☀
Od tysięcy lat cytryn jest szanowanym i pożądanym minerałem. Niegdyś uważany za bardzo rzadki, dzisiaj jednak jest dość popularny. Jego luksusowy status kojarzony w starożytności z bogactwem nieco się zmienił. Przez pewien czas kamień ten był niemal lekceważony, jednakże dziś cytryn jest cenionym w zdobnictwie minerałem. Przez setki lat ceny cytrynów znacznie spadły, dzięki czemu jest to atrakcyjny surowiec, szczególnie w projektach wymagających wielu kamieni ozdobnych.
Krótka historia cytrynu
Jak pisałam wcześniej, cytryn był niegdyś niezwykle rzadkim minerałem. W związku z tym Starożytni utożsamiali go z przepychem i luksusem. Zarówno Grecy, jak i Rzymianie używali cytrynu do produkcji pięknej biżuterii i prac wklęsłodrukowych (czyli grawerowanych). Niegdyś nazywano go po prostu żółtym kwarcem. Nazwa cytryn pochodzi najprawdopodobniej od francuskiego “citron” oznaczającego cytrynę i oczywiście odnosi się do koloru kamienia.
Przenieśmy się do XVII wiecznej Szkocji. Tam cytryn był popularnym minerałem wykorzystywanym przez mężczyzn. Niektóre podania głoszą, że wykonywano całe rękojeści mieczy z tego żółtego kamienia szlachetnego. Najczęściej jednak cytryn zdobił trzonki sztyletów i mieczy. Później popularność tego minerału spadła na całkiem spory czas.
Cytryn do łask wrócił w poprzednim wieku. Ceniony szczególnie w okresie Art Deco, kiedy to zaczęto produkować biżuterię z masywnymi klejnotami. W epoce Retro również cieszy się powodzeniem. Głównie ze względu na niewielką cenę w stosunku do jakości, wytrzymałość oraz dostępność kamieni sporych rozmiarów.
Cytryn w mistycyzmie
Kolejny raz mistyczne właściwości, które są przypisywane minerałom, prawdopodobnie wywodzą się od skojarzeń z jego barwą. Uważa się, że cytryn wspomaga leczenie w chorobach układu moczowego, nerek i układu pokarmowego. Podobno pobudza procesy trawienne i detoksykację organizmu, dodając przy tym energii. Niegdyś wierzono, że moczenie cytrynu w czystej wodzie tworzy swego rodzaju eliksir, który pozbywa się wszelkich zanieczyszczeń z organizmu, wzmacnia nerwy i działa rozgrzewająco, a nawet zwalcza bóle menstruacyjne!
Oczywiście, jak każdemu kamieniowi szlachetnemu, cytrynowi przypisuje się właściwości uzdrawiające nie tylko ciało, ale i duszę. Niektórzy wierzą, że w cytrynie zamknięta jest moc słońca, która niesie właściwości samoleczenia, samodoskonalenia i walki z depresją, czy fobiami. Żółty kolor kamienia kojarzy się optymistycznie, w związku z tym istnieją poglądy, że kamień wzmaga optymistyczne i klarowne patrzenie w przyszłość. Do innych przypisywanych mu cudownych właściwości należą między innymi: wzrost spontaniczności, lepsza kontrola swoich emocji i akceptacji krytyki.
Właściwości fizykochemiczne cytrynu
Cytryn często znajduje się w parze z ametystem, w skałach magmowych i metamorficznych. Jest rzadszym minerałem od swojego fioletowego kompana, choć w świecie minerałów jest dość popularny. Największe złoża cytrynu znajdują się w południowej Brazylii i USA. Jednakże kamień ten występuje na całym świecie m.in. w RPA, Francji, Hiszpanii, Madagaskarze i w Rosji.
Twardość cytrynu oceniono na 7 w skali Mohsa. Oznacza to, że należy on do bardziej miękkich kamieni szlachetnych. Jest podatny na zarysowania inną biżuterią i należy uważać, aby go nie uderzyć. Mimo niewielkiej twardości minerał ten jest bardzo wytrzymały, co oznacza, że nie jest podatny na pęknięcia.
Kamień ten definiuje się jako bladożółtą odmianę kwarcu przypominającą topaz. Swój kolor cytryn zawdzięcza domieszkom żelaza. Co ciekawe, dość często produkowane są podrabiane cytryny. Powstają one na skutek podgrzewania ametystów, które zmieniają kolor z fioletowego na żółty. Każdy wyprażany cytryn będzie miał głęboki odcień, zbliżony do pomarańczu, czy czerwieni, podczas gdy naturalne cytryny mają bardziej subtelne i blade odcienie.
Jak odróżnić oryginalny cytryn od podróbki?
Najpierw warto zwrócić uwagę na kolor kamienia. Jeżeli minerał jest jasnożółty, to szansa na autentyczność jest znacznie wyższa, niż gdy jego kolor jest ciemniejszy, wpadający w pomarańcz lub czerwień. Ametyst, czy kwarc dymny udający cytryn będzie miał ciemniejsze krawędzie i skrajne punkty. Co więcej, dobrze jest obejrzeć kamień pod światło. Naturalny cytryn może mieć różne zabarwienie w zależności od kąta padania światła. Jest to właściwość, której prażony cytryn nie będzie miał.
Oprócz prażonych kuzynów cytrynu materiałem często imitującym cytryn jest szkło. Tutaj skup się na znalezieniu jakichkolwiek niedoskonałości w kamieniu. Jeśli znajdziesz w nim bąbelki, czy zatopione drobinki kurzu, to od razu możesz podejrzewać, że klejnot wykonany jest ze szkła. Oczywiście naturalny cytryn może mieć zanieczyszczenia, jednakże wtedy jego cena będzie niska i będą one wyglądać zdecydowanie inaczej niż fabryczne zanieczyszczenia szkła. Pamiętaj, że jeżeli masz wątpliwości co do autentyczności kamienia, zawsze możesz zgłosić się do jubilera, który przeprowadzi profesjonalną analizę.
Cytryn w biżuterii – jak o niego dbać
Traktowane z troską cytryny mogą być niemal wiecznie piękne. Kamień ten jest dość wrażliwy, warto więc pamiętać, aby przechowywać biżuterię z niego wykonaną w materiałowych osłonkach. Zabieg ten zabezpieczy przed zarysowaniem i zniszczeniem ozdób. Mimo łatwości w zarysowaniu cytryn jest kamieniem, który dobrze znosi codzienne użytkowanie. Uważaj jednak latem, aby nie wystawić cytrynowej biżuterii na działanie słońca i bardzo wysokich temperatur. Oba te czynniki mogą sprawić, że twój kamień zmieni barwę na jaśniejszą.
Czyszczenie cytrynu wydaje się dość banalne. Możesz w tym celu użyć letniej wody i mydła oraz miękkiej szczoteczki, czy kawałka materiału. Nadadzą się też wszelkie profesjonalne detergenty do czyszczenia biżuterii. Kolejną metodą stosowaną w czyszczeniu biżuterii z cytrynem są powszechnie występujące u specjalistów myjki ultradźwiękowe.
Ametryn – ciekawostka geologiczna
Jak pisałam wyżej, cytryn często powstaje w otoczeniu ametystu. Oba minerały mają bardzo zbliżoną budowę chemiczną i różnią się dodatkami niektórych pierwiastków, które determinują kolor kamienia. Niekiedy powstają hybrydowe żółto-fioletowe kamienie, które nazywamy ametrynami. Granica między dwoma kolorami jest zazwyczaj rozmyta, co indykuje, że kamień powstał naturalnie.
Zadowolona z artykułu? Kontynuuj swoją podróż po świecie biżuterii z manzuko.com
Zostaw komentarz