Krzemień i krzemień pasiasty – polskie minerały
Krzemień jest minerałem, który występuje dość powszechnie w naszym kraju. Jako dzieci większość z nas bawiła się nimi i próbowała wytworzyć iskrę niczym pradawni ludzie. Nie wszyscy jednak wiedzą, że kamień ten występuje w kilku odmianach i wykorzystywany jest na różne sposoby. Wyróżnić możemy krzemień pasiasty, czekoladowy, święciechowski, ożarowski, rejowiecki i gościeradowski.
Krzemień w historii
Przedmioty wykonane z krzemienia wykorzystywano już ponad trzy tysiące lat temu. Były to przede wszystkim narzędzia. Nasi przodkowie cenili go ze względu na dobrą łupliwość, odporność na ścieranie i oczywiście łatwy dostęp do tego surowca.
Według archeologów najpiękniejsze krzemienne przedmioty wykonywano w epoce brązu. Zaliczymy do nich noże, sztylety i sierpy, które osiągały nawet 20 cm długości! Według przypuszczeń ekspertów była to broń paradna. Oznacza to, że najpiękniejsze okazy nie były wykorzystywane w pracach codziennych. Stwierdzić to można po tym, że znajdowano je w grobach w doskonałym stanie. Wraz z rozpowszechnieniem się żelaza na terenach obecnej Polski zanikało zapotrzebowanie na krzemień, a wraz z nim znajomość jego obróbki.
Warto jednak pamiętać, że aż do połowy XIX wieku krzemień był wykorzystywany na co dzień do rozpalania ognia. Między końcem XVI wieku a wiekiem XIX krzemień służył jako element zapalnika w broni palnej. Co ciekawe, obecnie najpopularniejsze zastosowanie krzemieni jest kompletnie pokojowe. W ostatnich dekadach krzemień pasiasty robi furorę w polskim jubilerstwie. Kto wie, może za jakiś czas będzie naszą dumą podobnie jak bursztyn.
Właściwości fizykochemiczne krzemieni
Krzemień jest skałą osadową, krzemionkową występującą w obrębie innych skał w formie przeróżnych formacji. Niekiedy mają one domieszkę opalu lub kwarcu, a najciekawsze z nich zawierają skamieniałości różnych, prehistorycznych organizmów.
Krzemienie są dość łupliwe, a ich twardość w skali Mohsa określa się między 5,5 a 7. Najpopularniejszą barwą krzemieni jest żółopomarańczowa, jednakże znaleźć można też krzemienie czarne, szare, brązowe, kremowe, a nawet czerwone.
Minerały te są wykorzystywane nie tylko w jubilerstwie. Używa się ich jako surowiec w przemyśle ceramicznym, a także do produkcji materiałów ściernych. Co więcej, krzemień ma zastosowanie w tworzeniu kul stosowanych w młynach, a także do wyrobu farb. Kamienie te służą także jako surowce do produkcji dekoracyjnych przedmiotów codziennego użytku, takich jak popielniczki, stojaki, a nawet blaty do stołów.
Krzemień, a mistycyzm
Przed wiekami krzemienie były wykorzystywane nie tylko jako surowiec do tworzenia narzędzi. Wytwarzano z nich także amulety i figurki bóstw. Rolą krzemiennych talizmanów było głównie uzdrawianie i ochrona przed ciemnymi mocami. Umieszczony w łóżku miał chronić przed koszmarami, a postawiony przed wejściem do domu bronił zarówno domostwa, jak i rodziny.
Co ciekawe, wierzenia te przetrwały setki lat i do dziś niektórzy je kultywują. W ezoteryce możemy spotkać się z wiarą w oczyszczające i uzdrawiające właściwości krzemieni. Według mistyków noszenie krzemieni zapobiega popełnianiu życiowych błędów, usuwa zmęczenie i wzmacnia optymizm.
Krzemień pasiasty
Na naszą szczególną uwagę zasługuje krzemień pasiasty. To rodzaj kamienia ozdobnego w kolorach beżu i brązu, które przeplatają się wzajemnie w pasach, warstwach i smugach. Minerał ten znaleźć można wyłącznie w Górach Świętokrzyskich i ich okolicach. Występuje on dość rzadko, cechuje się odpowiednią na biżuterię twardością i wartością dekoracyjną. W ostatnich kilkudziesięciu dekadach zdobył znaczną popularność wśród zdobników. Co ciekawe, w XX wieku służył jako materiał utwardzający drogi.
Biżuteria z krzemienia pasiastego to oryginalne dodatki w kawowych kolorach. Naturalne barwy kamienia sprawiają, że surowiec ten nadaje się zarówno do produkcji biżuterii damskiej, jak i męskiej. Chłodny odcień krzemienia pasiastego lepiej sprawdza się w połączeniu ze srebrem, niż złotem. Co więcej, minerał ten doskonale komponuje się z czernią, bursztynem i rzemieniami.
Zadowolona z lektury? Sprawdź co jeszcze możesz tu przeczytać:
Basia
Bardzo ciekawy artykuł plus za informacje o właściwościach i wierzeniach dawnych i obecnych, brak informacji o tym jak świetnie oczyszcza wodę