Pozłacanie i inne procesy w jubilerstwie

Pozłacanie, posrebrzanie, oksydacja i galwanizacja poznaj te procesy biżuteryjne

Pozłacanie, a także platynowanie i posrebrzanie biżuterii to popularne metody obróbki metali wykorzystywane w jubilerstwie. Większość z nas zetknęła się w życiu z biżuterią, którą poddano tego typu obróbce. Dzisiaj dowiesz się, jak przebiegają te procesy jubilerskie, a także jak dbać o biżuterię pozłacaną, posrebrzaną i poddaną innym podobnym technikom. Jeżeli ciekawi Cię, czym jest anodowanie biżuterii, to zapraszam Cię do lektury postu o tytanie.

Platerowanie

Platerowanie to technika, w której na metalowe elementy nakłada się cienką warstwę stworzoną z innego metalu. Najczęściej na miedź nakładane jest aluminium lub powłoką tytanową powlekana jest również miedź lub stal. Technika ta znana jest od setek lat i wciąż cieszy się sporą popularnością. Dzięki platerowaniu nie tylko ozdabiamy przedmioty, ale też chronimy je przed korozją i uszkodzeniami powierzchni. Co więcej, platerowanie może zmieniać przewodność elektryczną, zwiększać komfort noszenia i redukować tarcie.

Najpopularniejszą techniką platerowania jest metoda walcowania na gorąco lub zimno. Polega ona na pokrywaniu materiału bazowego jednostronnie lub dwustronnie. Każda z metod wiąże się ze swoim ryzykiem i żadna nie jest idealna. Na koniec procesu walcowania niezbędne jest wyżarzanie rekrystalizujące, które utrwala metal.

Inną techniką platerowania jest lutowanie próżniowe. Na metalu bazowym umieszcza się cienką jak folia warstwę spoiwa np. miedzi, srebra lub mosiądzu. Folia ta umieszczona jest między dwiema łączonymi przez nas powierzchniami. Następnie umieszczamy całość w maszynie próżniowej. W efekcie jej pracy, płyty metali dociskają się i otrzymujemy jeden przedmiot zbudowany z kilku metali.

Popularne są także metody odlewnicze i metalurgia z użyciem sproszkowanych metali. Najciekawiej jednak brzmi zgrzewanie wybuchem. W tej metodzie płyty łączonych metali umieszcza się równolegle lub skośnie względem siebie. Na górnej płytce umieszczony zostaje materiał wybuchowy. Przemieszczająca się wzdłuż płyty fala detonacji powoduje dociśnięcie obu powierzchni. Metoda ta działa podobnie do lutowania próżniowego, z tym że zamiast maszyny próżniowej wykorzystujemy materiał wybuchowy.

Chociaż platerowanie klasycznie odnosi się do metali, niekiedy określenie to bywa wykorzystywane względem innych surowców. Najlepszym przykładem takiego zjawiska są hematyty, lub akryl które nierzadko poddawane są procesom platerowania.

Galwanizacja

Galwanizacja to proces wykorzystujący zjawisko elektrolizy do tworzenia powłok na powierzchni metalu. Co ciekawe, proces ten wykorzystywany jest nie tylko w przemyśle metalicznym, ale także w medycynie, kosmetologii i kosmetyce. Galwanizacja to proces, do którego zajścia niezbędny jest prąd. Pod jego wpływem jony metalu rozpuszczone w roztworze osadzają się na wybranym przez nas przedmiocie. Oczywiście przed właściwą galwanizacją należy biżuterię odtłuścić, wyczyścić, a niekiedy wytrawić. Takie przygotowanie zapewni trwałość efektu galwanizacji.

W zależności od tego, jakim metalem pokrywamy biżuterię, możemy wyróżnić kilka podkategorii galwanizacji takich jak, pozłacanie, posrebrzanie, rodowanie, palladowanie i rutenowanie. W zależności od porządności galwanizacji, a także użytych materiałów i sposobu użytkowania, powłoka galwaniczna może utrzymać się kilka miesięcy lub kilka lat.

Pozłacanie

Pozłacanie to prawdopodobnie najpopularniejsza metoda galwanizacji wykorzystywana w jubilerstwie. Złocona biżuteria to kompromis między modnymi dodatkami w ciepłych odcieniach a komfortem naszych portfeli. Co ciekawe, w zależności od grubości warstwy wyróżniamy różne odmiany pokrywania przedmiotów złotem.

Zazłacanie

To proces, w którym nakładamy najcieńszą warstwę złota (0,175 mikrometra). Tak cienka warstwa nie jest odporna na ścieranie i nadaje jedynie złotą barwę przedmiotom. Aby nadać jej choć trochę trwałości, poleca się lakierować zazłacane przedmioty.

Pozłacanie

Pozłacane dodatki pokryte są warstwą grubości 0,5 mikrometra. Proces ten jest bardziej odporny n ścieranie, jednakże pozłacane przedmioty wciąż mogą ulegać korozji i nie powinny być przeznaczone do kontaktu z żywnością. Oznacza to, że ta technika nie nadaje się do ozdabiania naczyń liturgicznych.

Złocenie

Złocenie to nakładanie powłok do 2,5 mikrometra. Proces ten jest polecany wszystkim złotnikom i dewocjonalistom. W jego efekcie powstaje szczelna i bezpieczna warstwa złota, która jest dość odporna na działanie środowiska i ścieranie. Profesjonaliści najczęściej złocą biżuterię warstwą przekraczającą 1 mikrometr.

Platerowanie galwaniczne

Grube powłoki złota przekraczające 2,5 mikrometra powstają w procesie platerowania galwanicznego złotem. Metodą tą produkuje się biżuterię, ale najczęściej wykorzystywana jest podczas renowacji lub rekonstrukcji zabytków.

Vermeil

Ta tajemnicza nazwa określa nakładanie grubych warstw złota na srebrze. Grubość złota powinna przekraczać 2,5 mikrometra. Jest to konieczne, gdyż w przypadku cieńszej warstwy ryzykujemy przejście srebra na powierzchnię i powstawanie ciemnych nalotów na złocie. Proces ten jest popularny w tworzeniu kielichów mszalnych.

Posrebrzanie

Posrebrzanie, czy też srebrzenie to popularny w jubilerstwie proces. Metoda srebrzenia zaczęła być wykorzystywana na na początku XX wieku, jednakże wraz z rozwojem i usprawnieniem technologii stała się dość popularna. Ochronną warstwę srebra wykorzystuje się nie tylko w jubilerstwie, ale przede wszystkim w dekoracji zastaw stołowych. Biżuteria posrebrzana jest niezwykle tania, ale na ogół nie jest bardzo trwała. Srebro ulega naturalnym procesom czernienia i podczas czyszczenia biżuterii z ciemnej warstwy jednocześnie ścieramy powłokę ze srebra.

Galwanizacja złotych pierścionków rodem lub platyną

Platynowanie

Platyna to jeden z metali szlachetnych, który swoim wyglądem przypomina białe złoto. Jest metalem, który nie powoduje reakcji alergicznych, nie czernieje i jest bardzo odporny na działanie czynników zewnętrznych. Jednakże biżuteria wykonana w całości z platyny może być bardzo droga, dlatego też wykonuje się zabiegi platynowania.

Polegają one na umieszczeniu biżuterii lub innych przedmiotów w specjalnym roztworze i w procesie galwanizacji na przedmiocie osadza się cienka warstwa platyny. Dzięki temu procesowi biżuterii uzyskuje piękny, białometaliczny kolor, nie będzie uczulała, dopóki warstwa platyny się nie zetrze i nie sczernieje.

Palladowanie i Rodowanie

Te dwa metale nie są tak popularne w świecie biżuterii, jak złoto, srebro, platyna i stal chirurgiczna. Powłoki z palladu i rodu swoim wyglądem przypominają białe złoto lub platynę. Pallad często stosowany jest jako tańszy odpowiednik platyny o niższej temperaturze topnienia, dzięki czemu łatwiej z nim pracować. Palladowanie często wykorzystuje się do powlekania biżuterii ze stopów srebra niskiej próby, co ma zabezpieczyć użytkownika przed reakcjami alergicznymi, jednocześnie wydłużając piękny wygląd dodatków.

Rodowanie to technika, w której powlekana biżuteria uzyskuje biały, metaliczny blask i zabezpieczenie przed czernieniem. Co więcej, rod podkreśla blask kamieni w biżuterii. Najczęściej rodowanym metalem jest złoto. Szczególnie białe złoto, które naturalnie ma nieco słomkową barwę jest rozjaśnianie i „wybielane” w procesie rodowania.

Oksydacja

Oksydacja to proces utleniania, czyli powstawania związku metalu z tlenem. Tlenki srebra to ten czarny osad, który większość z nas widziała na biżuterii lub starej zastawie stołowej. W jubilerstwie oksydacja może być wykorzystywana celowo, aby zabezpieczyć powierzchnię srebra, jednocześnie nadając mu ciekawego wyglądu.

Proces ten polega na umieszczeniu srebrnych dodatków w roztworze zwanym oksydą. Pod jej wpływem srebro staje się nieco ciemniejsze, bardziej matowe.W jego efekcie powstaje trwalszy wyrób, który nie powinien zmieniać swojego wyglądu. Oksydacja pozwala na uwydatnienie zakamarków i rowków w projekcie. W ten sposób nadajemy charakteru i wielowymiarowości srebrnym dodatkom.

Jak dbać o biżuterię pozłacaną, posrebrzaną i inną

Należy pamiętać, że warstwa nałożonego metalu jest bardzo cienka. Dlatego też powinnaś ściągać swoje pozłacane, posrebrzane i galwanizowane innymi metalami dodatki podczas snu, prac domowych, pływania w słonej wodzie i aktywności fizycznej. Co więcej, warto unikać częstego wycierania i pocierania biżuterią.

W przypadku zabrudzeń postaraj się je usunąć przy pomocy szmatki do biżuterii. Pamiętaj, że im mniej tarcia, tym dłużej będziesz się cieszyła estetyczną biżuterią. Koszt ponownego złocenia, czy srebrzenia waha się od kilkudziesięciu złotych do ponad stu. Oczywiście zależy to od rozmiaru biżuterii i ilości zużytego materiału. Jednakże, jeżeli zauważysz, że po kilku latach Twoje dodatki nie wyglądają jak wcześniej, rozważ zaniesienie ich do jubilera i odzyskaniu ich pięknego blasku.

Spodobał Ci się ten wpis? Sprawdź, co sądzisz o kolejnym!

Możesz również polubić

2 komentarze

  1. Magda

    Dzień dobry, mam pytanie odnośnie renowacji łańcuszka do okularów z którego zeszła farba i poczerniał po kontakcie z chlorem i słoną wodą. Czy zajmuje się Pani tego typu naprawami ? Pozdrawiam serdecznie

    1. Martyna Koniarska

      Dzień dobry, niestety nie oferujemy usług, a jedynie sprzedaż półfabrykatów do samodzielnego naprawiania i tworzenia biżuterii.

Dodaj komentarz