Ametyst – czy wiesz jak ogromną ma wartość?

Kamienie szlachetne i minerały zachwycają od wieków. Niektóre z nich wyjątkowym kształtem oraz kolorem, inne właściwościami, które chronią przed złymi mocami oraz pomagają w życiu codziennym. Jednym z kamieni łączących te cechy jest ametyst. To jeden z popularniejszych minerałów, który wykorzystywany jest przede wszystkim do produkcji zachwycającej swoją nietuzinkowością biżuterii.

Z technicznego punktu widzenia ametyst to dwutlenek krzemu, którego charakterystyczną cechą jest niespotykana, fioletowa barwa. To jedna z odmian kwarcu mlecznego, występującego na całym świecie pod wieloma postaciami. Najsłynniejsze ośrodki jego wydobycia znajdują się na terenie Brazylii oraz Urugwaju. W Europie najłatwiej znaleźć go w Alpach, ale również i w naszym kraju nie ma z tym większego problemu. To minerał kojarzony przede wszystkim z okolicą Szklarskiej Poręby. Ametyst stał się symbolem tamtego regionu, wiąże się z nim wiele lokalnych legend. Jeżeli chciałbyś dowiedzieć się nieco więcej na temat tego tajemniczego kamienia o fioletowej barwie, jesteś we właściwym miejscu. Artykuł opowie ci nieco o pochodzeniu, właściwościach oraz biżuterii, dzięki której ametyst prezentuje się naprawdę wyjątkowo.

Historia ametystu

Nazwa tego minerału pochodzi z greki od słów oznaczających nieodurzający. A to za sprawą przekonania starożytnych Greków o magicznych właściwościach ametystów, które miały chronić przed upiciem się. Dlatego też ametysty były minerałami często wybieranymi na biesiady. Co więcej, wierzyli oni, że bóg Dionizos był pierwszą istotą, która napotkała ten kamień. W rzeczywistości odkryto go około 25 tysięcy lat temu! Co ciekawe, część wierzeń Greków przetrwała do czasów renesansu, w którym to powstał mit o Dionizosie i ametystach.

Mit o powstaniu ametystu

Według jednej opowieści piękna dziewczyna spotkała Dionizosa w drodze do świątyni Artemidy. Miała pecha, gdyż bóg wina był rozzłoszczony i przysiągł, że zemści się na pierwszej napotkanej osobie. Wypatrzył niewiastę i spuścił na nią dwa tygrysy. Artemida postanowiła uchronić dziewczę od strasznego losu i zamieniła ją w czysty kamień. Dionizosa ogarnęły straszliwe wyrzuty sumienia i aby zadośćuczynić choć trochę, wylał na kryształ swe wino. Sprawiło to, że bezbarwny klejnot nabrał głębokiego, fioletowego koloru. Jako że dziewczyna miała na imię Ametyst, przeszło ono na nazwę nowo stworzonego minerału.

Ametyst a starożytny Egipt

Te piękne kamienie ozdobne cenione były także w starożytnym Egipcie. Wykorzystywano je do tworzenia amuletów, talizmanów ochronnych, a także jako formę modlitwy. Rzeźbiono je w kształty zwierząt, noszono w formie surowej lub jako koraliki czy kaboszony.

Ametyst w chrześcijaństwie

Fiolet był kolorem czystości ducha i bogactwa. Na purpurowe szaty mogli sobie pozwolić jedynie wybrańcy. Nie dziwi więc, że kolor ametystu utożsamiany był z Chrystusem. Fioletowe ametysty w połączeniu z czerwonymi kamieniami jak rubiny i spinele łączyły przekaz czystości, a także cierpienia i oczyszczenia, jakie daje. Dlatego też ametysty noszono jako symbol Jezusa, jasności duszy i amulet mający wspomagać gojenie ran.

Ametyst to również jeden z niewielu minerałów, o którym wzmianki znajdziemy w Biblii. W średniowieczu stał się szczególnie pożądany poprzez najwyższych rangą duchownych oraz ważne w Kościele osobistości. Ametystem ozdabiano również wszelkiego rodzaju dewocjonalia, a w szczególności krzyże. Co więcej, jedna ze świętych uznawanych przez Kościół głosiła teorię, iż minerał zapewni powodzenie ciężarnym oraz pozwoli im na wydanie na świat silnego, zdrowego potomstwa.

Co ciekawe, według legendy święty Walenty nosił pierścień z ametystem wyrzeźbionym na podobieństwo kupidyna. Dzięki temu ametysty stały się nowym symbolem czystej i prawdziwej miłości w Średniowieczu. W późniejszym czasie ametyst ze względu na swój kolor stał się jednym z ulubionych klejnotów władców i szlachty.

Ametyst i jego właściwości 

Co ciekawe, kolor ametystu jest zasługą połączenia związków żelaza i promieniowania radioaktywnego. Przy podgrzaniu do 500 °C fioletowy ametyst zamienia się w cytrynowy kamień. Jeżeli zwiększysz temperaturę o sto stopni minerał ten stanie się kompletnie bezbarwny. Ametysty to popularne w jubilerstwie kamienie, których barwa waha się od bardzo jasnego do głębokiego i ciemnego fioletu.

Jego twardość w skali Mohsa określa się na 7. Oznacza to, że ten fioletowy kamień ozdobny jest dość twardy i trwały, a zarysowanie jego powierzchni nie będzie proste. Dzięki temu ametyst świetnie sprawdza się nie tylko w dodatkach na specjalne okazje, ale też w biżuterii noszonej codziennie.

Ciekawym kamieniem, który zawiera ametyst jest ametryna zwana trystyną lub bolibianitem. Minerał ten składa się z ametystu i cytrynu. Ten fioletowożółty minerał wydobywany jest w Boliwii , jednakże można tworzyć je syntetycznie poprzez napromieniowanie cytrynu albo ogrzanie ametystu. Kamienie ametrynowe to z pewnością propozycja dla miłośniczek nietuzinkowych dodatków.

Ametysty w mistycyzmie 

Przypisywane ametystom właściwości lecznicze to niekończąca się lista zalet. Osoby parające się medycyną alternatywną głoszą, że minerał ten pomaga w walce z bezsennością i nałogami, łagodzi nie tylko stany lękowe ale też obyczaje. Inni mistycy uważają, że ametyst odciąga złe myśli i ułatwia zachowanie wstrzemięźliwości. Ma przywracać harmonię, wzmacniać siłę woli i pomagać w pracy nad własnym charakterem.

Biżuteria z ametystem

Ametysty w biżuterii występują w różnych formach. Najpopularniejsze są niewielkie ametysty w szlifie fasetowym, lub większe w formie surowych kryształów. Pół oszlifowane sople ametystowe w ostatnich latach z pewnością zyskały na popularności. W rękodzielnictwie najczęściej sięgamy po koraliki z ametystu lub ametystowe kaboszony. 

Koraliki z ametystu mogą mieć zróżnicowane kolory i przejrzystość. Rozpiętość barw sięga od pastelowych, przezroczystych lawendowych koralików, aż po ciemne i niemal nieprzenikliwe fiolety. Dzięki sporej twardości nadają się do tworzenia każdego rodzaju biżuterii od kolczyków, po bransoletki na kostkę.  

Jak dbać o biżuterię z ametystu

Ametysty są dość trwałe, jednakże niezbyt dobrze znoszą wysokie temperatury, dlatego też warto ich unikać, nosząc ametystowe dodatki. Warto je przechowywać osobno, w zamkniętych pudełeczkach lub woreczkach bez dostępu do światła. Pozwoli to nie tylko ochronić kamienie przed zarysowaniem ich powierzchni, ale też przed słońcem. Pamiętaj, że wystawienie ametystu na działanie promieni słonecznych może spowodować jego wyblaknięcie.

Aby wyczyścić koraliki z ametystu użyj letniej wody i szmatki, gąbeczki lub miękkiej szczotki. Polerowanie ametystów, a także czyszczenie ich metodą ultradźwiękową lub parową powinno odbywać się jedynie w ostateczności. Pamiętaj, aby do takiej pielęgnacji wybrać jubilera, który zna się na kamieniach ozdobnych.

Zobacz, o czym jeszcze przeczytasz na naszym blogu:

• Zainspiruj się ekologiczną biżuterią
• Naucz się dobierać zapięcia do bransoletek
• Sprawdź, do czego służą narzędzia jubilerskie
• Odkryj historię rękodzielnictwa