
Ametyst jest minerałem o fioletowym zabarwieniu, który większość z nas bardzo dobrze kojarzy. Kamień ten jest odmianą kwarcu mlecznego. Nazwa ametyst pochodzi z greckiego i oznacza "trzeźwy". Według greckich przesądów picie wina z ametystowego kielicha zabezpieczało pijącego przed upijaniem się.
Ametyst swoją fioletową barwę zawdzięcza promieniowaniu radioaktywnemu i obecności żelaza. Minerał podgrzany do 250 stopni Celsjusza staje się bezbarwny. Kiedy podniesiemy jego temperaturę powyżej 500°C (nie przekraczając 600°C) przybierze on żółtawy odcień. Żółte ametysty nazywane są cytrynami. Ametyst tworzy głównie kryształy o przekroju słupkowym. Najczęściej spotykany jest w formie szczotek krystalicznych w pustkach skalnych (druzach, geodach). Charakterystyczne dla ametystu jest smugowanie zwane też wstęgowaniem. Smugowanie to ułożenie warstw minerału o różnym natężeniu barwy.
Ametysty spotykane są najczęściej w próżniach pogazowych skał bazaltowych, czyli tak zwanych geodach. Geody ametystowe potrafią osiągać rozmiary ponad metra sześciennego. Główne miejsca występowania ametystów to Brazylia, Urugwaj, Iran, USA, Rosja, Niemcy, Sri Lanka i Madagaskar. W Polsce spotykane są w okolicach Szklarskiej Poręby, Lwówka Śląskiego, Kamiennej Góry oraz Krzeszowic.
Biżuteria z ametystu powstawała już w średniowieczu. Jako amulet miał przynosić szczęście we wszystkich sferach życia. Wzmianki o ametyście można spotkać w Biblii. Swojego czasu był bardzo ceniony przez dostojników kościelnych, którzy nosili ametystowe pierścienie i ozdobione ametystami krzyże. Od wieków znany także w Polsce, gościł często w klejnotach władców.